معرفی تنگه چاهکوه: آبیاری طبیعت در قلب جواهرات ژئوپارک قشم

جزیره زیبای قشم با ۱۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت، بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس محسوب می‌شود و در تنگه هرمز قرار دارد. جهت‌گیری این جزیره از شمال شرق به جنوب غرب است. قشم جاذبه‌های بی‌نظیر و حیرت‌آوری را در دل خود گنجانده است و هفت جاذبه اصلی در آن وجود دارد که به عجایب هفت‌گانه قشم مشهور هستند.

برای رفتن به تنگه چاهکوه قشم ابتدا باید خود را از مسیرهای زمینی به بندرعباس برسانید. با خودروی شخصی، اتوبوس یا قطار می‌توان به بندرعباس سفر کرد. فاصله تهران تا بندرعباس بسته به مسیری که انتخاب می‌کنید بین ۱۲۷۶ تا ۱۵۱۰ کیلومتر است و حدود ۱۵ ساعت زمان می‌برد. اگر با خودروی شخصی به بندرعباس سفر کرده‌اید و می‌خواهید با لندی‌گراف، خودرو را به جزیره ببرید؛ باید به بندر پل در ۸۲ کیلومتری مرکز بندرعباس بروید. پیمودن این مسیر حدودا یک ساعت زمان می‌برد. از این اسکله با شناور به بندر لافت منتقل می‌شوید. عبور از بندر لافت به تنگه چاهکوه حدود ۴۷ دقیقه زمان می‌برد.

دره چاهکوه را یکی از عجایب ایران می‌دانند. این منطقه چنان زیبا و منحصربه‌فرد است که با قدم گذاشتن در آن احساس می‌کنید وارد سیاره‌ای دیگر شده‌اید. تنگه چاهکوه هنر طبیعت است. فضای دره متفاوت و عجیب به نظر می‌رسد و دست‌خط طبیعت در این نقطه از زمین جور دیگری است. در تنگه، صخره‌هایی با عمق ۱۰۰ متر با ظاهر عجیب قد علم می‌کنند و نا‌خواسته شما را مجذوب عظمت خود خواهند کرد.

نام تنگه چاهکوه از ترکیب دو بخش «چاه» و «کوه» تشکیل شده است که به کابرد تنگه به‌خصوص در گذشته بازمی‌گردد. چاه‌ها و حفره‌های طبیعی شکل گرفته در دل دیواره و کف تنگه یکی از دلایل این نام گذاری بوده‌اند. دلیل دیگر و شاید اصلی این نام‌گذاری وجود چهار حلقه چاه در نقطه شروع تنگه است که توسط ساکنان روستاهای نزدیک تنگه چاهکوه حفر شده‌اند و امکان ذخیره آب شیرین و نزولات جوی را در طول سال فراهم می‌کنند. این چاه‌ها به‌عنوان منبعی برای ذخیره آب شیرین برای تابستان قلداد می‌شوند و آب‌های جاری و باران در آن‌ها باقی می‌مانند.

دلیل اصلی شکل‌گیری تنگه چاهکوه و دره‌های مشابه آن، شکستگی ایجاد شده در یک طاقدیس بزرگ است. طاقدیس‌ها چین‌خوردگی‌های طاق مانند زمین هستند که در ایجاد جاذبه‌های دیگر قشم، همچون گنبد نمکی و غار نمکدان نیز تاثیر داشته‌اند. نیروهای طبیعی زمین سبب شده‌اند تا یک گسل، کوه سنگی یک‌پارچه را به‌صورت ضربدری برش دهد و چهار تنگه ایجاد کند. تنگه چاهکوه و آنچه در آن به چشم می‌خورد نتیجه سال‌های طولانی فرسایش به‌وسیله باد، آب باران، بارش‌های سیل‌آسا و شدید و نور آفتاب است.تنگه چاهکوه به رشته کوه‌های زاگرس مرتبط می‌شود. این تنگه در واقع شامل دره اصلی و دره عمود بر آن می‌شود و شکلی مانند چهارراه را تشکیل می‌دهد. چاهکوه از چهار طرف دارای چهار تنگه است که دیواره‌های آن‌ها به هم رسیده‌اند و از همه از آن‌ها می‌توان وارد تنگه شد. وقتی از یک طرف وارد تنگه شویم پس از پیمایش مسیر نسبتا کوتاهی به دو شکاف در دو سوی خود برخورد می‌کنیم که هرکدام ما را به مسیر جدیدی با ویژگی‌های جدید هدایت می‌کنند. مسیر تنگه چاهکوه از سمت شمال به جنوب کم‌عرض‌ می‌شود و شیب آن افزایش پیدا می‌کند. تغییر عرض تنگه و شیب آن نشان از سیلابی بودن دره دارد. در انتهای دره، مسیر به‌شکل حرف انگلیسی (V) درمی‌آید. در  این بخش از تنگه فاصله دو دیواره به نیم‌متر می‌رسد؛ در حالی که هنوز دیواره‌ها بسیار بلند هستند. این شرایط سبب می‌شود فضای تنگه بسیار تاریک به نظر برسد؛ اما آسمان به وضوح از لایه‌های دیواره‌ها خودنمایی می‌کند.

عکاسی از تفریحات اصلی سفر به تنگه چاهکوه است. عکاسان حرفه‌ای همه روزه با تجهیزات خود به تنگه سفر می‌کنند. جغرافیای خاص تنگه سوژه‌های عکاسی بسیاری پیش روی افراد می‌گذارد. لحظه‌به‌لحظه حرکت در مسیر تنگه برای عکاسی مناسب است.

در تنگه زیبای چاهکوه امکانات رفاهی نسبتا خوبی وجود دارد. وجود سرویس بهداشتی، هایپر مارکت، اقامتگاه بومگردی و رستوران در روستای چاهوی شرقی از این جمله هستند. وقتی با خودرو به ابتدای تنگه می‌رسید، محل مناسبی برای پارک خودرو وجود دارد و کیوسک نگهبانی در آنجا مستقر است. نیمکت، سطل زباله و فروشگاه صنایع‌دستی و سوغات در ورودی تنگه فعال وجود دارند؛ اما درون تنگه امکانات خاصی فراهم نیست.

در بازدید از تنگه چاهکوه لازم است تجهیزاتی همچون دوربین عکاسی، کفش کوهنوردی یا پیاده‌روی مناسب و قمقمه آب به‌همراه داشته باشید. ممکن است در بازدید از تنگه چاهکوه به خوراکی‌های مقوی و انرژی‌بخش نیاز پیدا کنید. بهتر است این خوراکی‌ها فضای کمی را اشغال کنند تا حمل آن‌ها سبب خستگی شما نشود. حتما کسیه برای جمع‌آوری زباله‌ها به‌همراه داشته باشید. اگر قصد کمپینگ در اطراف تنگه را دارید؛ به‌همراه داشتن چادر مسافرتی، پتو یا کیسه خواب و چراغ قوه لازم است.

هنگام سفر به تنگه چاهکوه گزینه‌های مختلفی برای اقامت پیش روی مسافران قرار دارد. تنگه چاهکوه حدود ۹۰ کیلومتر با مرکز قشم و هتل‌ها فاصله دارد و اگر برای اقامت خود گزینه هتل را انتخاب کنید؛ باید برای بازدید از تنگه چاهکوه و جاذبه‌های اطراف آن، با خوردو به تنگه چاهکوه سفر کنید.

تنگه چاهکوه قشم یک اثر طبیعی منحصربه‌فرد است که طی میلیون‌ها سال شکل هنری امروزی خود را به دست آورده است؛ پس لازم است گردشگران نسبت به حفظ و آسیب نرساندن به آن حساس باشند. مسافران باید از یادگاری نوشتن بر دیواره تنگه، کندن و جابه‌جا کردن سنگ‌ها خودداری کنند.

در اطراف و نزدیکی تنگه چاهکوه قشم جاهای دیدنی مختلفی وجود دارند که با برنامه‌ریزی خوب، می‌توان در یک روز از آن‌ها بازدید کرد. در ادامه به معرفی تعدادی از معروف‌ترین جاذبه‌های اطراف تنگه چاهکوه می‌پردازیم.

دره ستارگان قشم پدیده طبیعی، خاص و منحصربه‌فرد در جزیره قشم است که با تنگه چاهکوه یک ساعت فاصله دارد. این دره قدمتی بیش از دو میلیون سال دارد و مخروط‌های نوک تیز، ستون‌های عظیم و دیواره‌های بلند آن چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کنند. این اثر طبیعی در اثر فرسایش‌های شدید ناشی از رگبارهای فصلی، آب‌های سطحی و تندبادها و طول زمان شکل گرفته است. حفره‌های موجود در ستون‌ها سبب می‌شوند که هوا به‌راحتی درون آن‌ها نفوذ کند. بومیان منطقه معتقد هستند که برخورد یک شهاب سنگ سبب شکل‌گیری این دره شده است.

جنگل حرا قشم از جاذبه‌های طبیعی معروف جزیره به شمار می‌رود که به‌دلیل اکوسیستم خاص خود بسیار مود توجه طبیعت‌دوستان قرار گرفته است. برای بازدید از این جاذبه، باید با قایق به دل آب‌های شور خلیج فارس زد.

غار نمکدان قشم با ۶,۴۰۰ متر عمق، طولانی‌ترین غار در کوه گنبد نمکی قشم و طولانی‌ترین غار نمکی جهان است. کوه گنبد نمکی، بلند‌ترین بخش جزیره قشم است. سن نمک‌های این غار به دوره پیش‌کامبرین بازمی‌گردد و حدود ۵۷۰ سال قدمت دارد. غار نمکدان قشم در فاصله ۴۴ کیلومتری تنگه چاهکوه واقع شده است و این دو جاذبه حدود یک ساعت با هم فاصله دارد.

جزایر ناز قشم از جمله جاذبه‌های طبیعی معروف قشم هستند که در یک کیلومتری ساحل و در احاطه آب‌های خلیج فارس قرار دارند. جزایر ناز متشکل از دو جزیره هستند و مساحت آن‌ها تقریبا ۳۰ هزار متر مربع است. این جزایر با دیواره‌های صخره‌ای احاطه شده‌اند. در زمان جزر، چند صخره از آب بیرون می‌زنند و با باریکه‌ای از شن‌های درخشان به جزیره قشم متصل می‌شوند. این پدیده بسیار جالب و شگفت‌انگیز است. این باریکه یک کیلومتری «تامبولو» نامیده می‌شود. گردشگران با عبور از آن به جزایر ناز می‌روند. منظره موج‌های خروشان، غروب و طلوع خورشید در این بخش جزیره بسیار متفاوت است. جزایر ناز با تنگه چاهکوه حدود یک ساعت فاصله دارند.